Wiek niemowlęcy ( 0-pierwszy rok życia)
* motoryka duża – opóźniony lub nietypowy rozwój ruchowy.
Dzieci nie raczkują lub mało raczkują, gorzej utrzymują równowagę w postawie siedzącej i stojącej; Przejawiają minimalne dysfunkcje neurologiczne, jak np. obniżone napięcie mięśniowe, utrzymujące się pierwotne odruchy wrodzone, które powinny zaniknąć do końca pierwszego roku życia.
Wiek poniemowlęcy (2-3 lata)
* motoryka duża – opóźniony rozwój ruchowy
Dzieci mają trudności z utrzymaniem równowagi, automatyzacja chodu. Później zaczynają chodzić, biegać;
* motoryka mała – opóźniony rozwój motoryki rak
Dzieci sa mało zręczne manualnie, nieporadne w samoobsłudze (np. myjąc ręce, ubierając się, jedząc łyżką, zapinając duże guziki), a także mało sprawne w zabawach manipulacyjnych (np. polegających na budowaniu z klocków);
* funkcje wzrokowe, koordynacja wzrokowo-ruchowa – opóźnienie rozwoju grafomotorycznego
Dzieci nie próbują same rysować, w wieku 2 lat nie naśladują rysowania linii, w wieku 2 lat 6 miesięcy nie potrafią naśladować kierunku poziomego i pionowego linii, w wieku 3 lat nie umieją narysować koła; * funkcje językowe – opóźnienie rozwoju mowy
Dzieci później wypowiadają pierwsze słowa (po pierwszym roku życia), w wieku 2 lat – zdania proste i w wieku 3 lat – zdania złożone.
Wiek przedszkolny (3-5 lat)
* motoryka duża – niska sprawność ruchowa w zakresie ruchów całego ciała, która objawia sie tym, że dziecko:
– słabo biega,
– ma kłopoty z utrzymaniem równowagi, np. podczas chodzenia po linii krawężnika,
– z trudem uczy sie jeździć na rowerku trzykołowym, hulajnodze,
– jest niezdarne w ruchach, źle funkcjonuje w zabawach ruchowych;
* motoryka mała – słaba sprawność ruchowa rak, której symptomami sa:
– trudności i niechęć do wykonywania czynności samoobsługowych, np. zapinania małych guzików, sznurowania butów, zabaw manipulacyjnych, takich jak nawlekanie korali.
* koordynacja wzrokowo-ruchowa, w zakresie której zaburzenia objawiają sie:
– trudnościami w budowaniu z klocków,
– niechęcią dziecka do rysowania, wykonywaniem bardzo uproszczonych rysunków,
– poprzez sposób trzymania ołówka w palcach (nieprawidłowy chwyt) – dziecko rysując za mocno lub za słabo go przyciska,
– brakiem umiejętności rysowania koła – w wieku 3 lat, kwadratu i krzyża -w wieku 4 lat, trójkąta i kwadratu opartego na kącie – w wieku 5 lat;
* funkcje wzrokowe – zaburzenia w rozwoju objawiają sie:
– nieporadnością w rysowaniu (rysunki bogate treściowo, lecz prymitywne w formie),
– trudnościami w składaniu według wzoru obrazków pociętych na części, puzzli, wykonywaniu układanek, mozaiki;
* funkcje językowe – zaburzenia w rozwoju staja sie widoczne poprzez:
– opóźniony rozwój mowy,
– nieprawidłowa artykulacje wielu głosek,
– jako trudności z wypowiadaniem nawet niezbyt złożonych wyrazów (częste przekręcanie wyrazów), wydłużony okres posługiwania się neologizmami,
– trudności z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów,
– trudności z zapamiętaniem i przypominaniem nazw (szczególnie sekwencji nazw, takich jak pory dnia, nazwy posiłków),
– trudności z zapamiętaniem krótkich wierszyków i piosenek,
– trudności z budowaniem wypowiedzi, używanie głównie równoważników zdań i zdań prostych, mały zasób słownictwa;
* lateralizacja – opóźniony rozwój sprawności graficznych lub brak przejawów preferencji jednej ręki,
* orientacja w schemacie ciała i przestrzeni, czyli opóźnienie orientacji – z końcem wieku przedszkolnego dziecko nie umie wskazać prawej ręki (myli się).

Klasa I (6-7 lat)
Objawy jak wyżej oraz:
* motoryka duża – obniżona sprawność ruchowa, która objawia się tym, że dziecko: – słabo biega, skacze,
– ma trudności z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych, takich jak chodzenie po linii, stanie na jednej nodze,
– ma trudności z uczeniem się jazdy na nartach, łyżwach, rowerze, hulajnodze;
* motoryka mała – mała sprawność manualna, dla której charakterystyczne są:
– trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w zakresie samoobsługi, np. z zawiązywaniem sznurowadeł na kokardkę, używaniem widelca, nożyczek, – trudności z opanowaniem prawidłowych nawyków ruchowych podczas rysowania i pisania, np. dziecko pomimo wielu ćwiczeń niewłaściwie trzyma ołówek w palcach, w niewłaściwym kierunku kreśli linie pionowe (od dołu do góry) i poziome (od prawej do lewej);
* koordynacja wzrokowo-ruchowa – zaburzenia objawiają się:
– trudnościami z rzucaniem i chwytaniem piłki,
– tym, że dziecko źle trzyma ołówek w palcach (nieprawidłowy chwyt), ma trudności z rysowaniem szlaczków, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych (np. rysowaniem rombu w wieku 6-7 lat);
* funkcje językowe – zaburzenia objawiają sie jako:
– wadliwa wymowa, przekręcanie trudnych wyrazów (przestawianie głosek i sylab, asymilacje głosek, np. sosa lub szosza),
– błędy w budowaniu wypowiedzi, błędy gramatyczne,
– trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych wyrażających stosunki przestrzenne: nad – pod, za – przed, wewnątrz – na zewnątrz,
– trudności z różnicowaniem podobnych głosek (np. z-s, b-p, k-g) w porównywanych słowach typu: kosa – koza, góra-kura;
– mylenie nazw zbliżonych fonetycznie,
– trudności z dokonywaniem operacji (analizy, syntezy, opuszczania, dodawania, zastępowania, przestawiania) na cząstkach fonologicznych (logotomach, sylabach, głoskach) w takich zadaniach, jak wydzielanie sylab i głosek ze słów, ich syntetyzowaniem (zaburzenia analizy i syntezy głoskowej i sylabowej), analizowaniem struktury fonologicznej słów (np. w poleceniach typu odszukaj słowa ukryte w nazwie „lewkonia”, o czym myślę: Baba ..aga, co to znaczy „kapiekasek”, „karwony czepturek”), rozpoznawaniem i tworzeniem rymów i aliteracji (np. w poleceniach typu: wymyśl rym do słowa „mama”, które słowa się rymują: „Tomek-Adam-domek”;
– trudności z zapamiętywaniem wiersza, piosenki, więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie,
– trudności z zapamiętywaniem nazw,
– trudności z zapamiętywaniem materiału uszeregowanego w serie i sekwencje, takiego jak nazwy dni tygodnia, pór roku, kolejnych posiłków, sekwencji czasowej: wczoraj – dziś -jutro i sekwencji cyfr: szeregów 4- cyfrowych;
* funkcje wzrokowe – zaburzenia, które można dostrzec, gdy dziecko ma:
– trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość, np. podczas budowania według wzoru konstrukcji z klocków lego, układania mozaiki, trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki
– trudności z odróżnianiem kształtów podobnych (np. figur geometrycznych, liter m-n, l-t-ł) lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np. liter p-g-b-d);
* lateralizacja – opóźnienie rozwoju lateralizacji – obserwujemy brak ustalenia ręki dominującej; dziecko nadal jest oburęczne;
* orientacja w schemacie ciała i przestrzeni – opóźnienie rozwoju orientacji w schemacie ciała i przestrzeni, które objawia sie tym, że dziecko:
– ma trudności ze wskazywaniem na sobie części ciała, gdy określa terminami: prawe – lewe (np. prawa i lewa ręka, noga, ucho);
– nie umie określić kierunku na prawo i na lewo od siebie (np. droga na prawo, drzwi na lewo);
* orientacja w czasie – zaburzenia dotyczące trudności z określaniem pory roku, dnia;
* czytanie – nasilone trudności w nauce czytania, dla których charakterystyczne jest to, że dziecko:
– np. czyta bardzo wolno,
– głównie głoskuje i nie zawsze dokonuje poprawnej wtórnej syntezy,
– zniekształca wyrazy,
– nie rozumie przeczytanego zdania;
* pierwsze próby pisania – można zaobserwować, że dziecko:
– często pisze litery i cyfry zwierciadlanie,
– odwzorowuje wyrazy, zapisując je od strony prawej do lewej.
Dzięki znajomości symptomów zapowiadających możliwość wystąpienia w przyszłości dysleksji rozwojowej, można bardzo wcześnie próbować przewidywać trudności w szkole i poddawać dziecko oddziaływaniom stymulacyjnym. Dzieci ryzyka dysleksji powinny korzystać z opieki specjalistów, aby nadrobić opóźnienia rozwojowe jeszcze przed podjęciem nauki szkolnej. Skuteczność interwencji będzie zależna od tego jak szybko rozpoznamy problem.