Żeby to sprawdzić prześledźmy jakie są okresy kształtowania się mowy i w przypadku jakich nieprawidłowości udać się do specjalisty.Powstawanie poszczególnych głosek w procesie rozwoju mowy dziecka
| wiek dziecka | artykulacja głosek | udaj się do specjalisty jeśli dziecko: |
| pierwsze miesiące życia | głużenie: powstają przypadkowe dźwięki. | – ma kłopoty ze ssaniem, a po 6 miesiącu z jedzeniem z łyżeczki – nie reaguje na dźwięki otoczenia – ma wady anatomiczne jamy ustnej, gardła – pod koniec pierwszego roku życia nie gaworzy, nie rozumie prostych poleceń – ma dziecięce porażenie mózgowe, zespół Downa lub inne zaburzenia utrudniające rozwój mowy |
| ok.6 miesiąca życia | gaworzenie-powtarzanie usłyszanych dźwięków | |
| 1-2 rok życia | pojawiają się pierwsze wyrazy: mama, tata, baba. Dziecko wymawia samogłoski: a, o, u, y, i, e oraz spółgłoski: p, pi, b, bi, m, mi ,d, t, n |
– w wieku 18 miesięcy mówi kilka słów – późno siada, chodzi – nadal korzysta ze smoczka i pije z butelki – ma głos o silnym zabarwieniu nosowym – słabo słyszy |
| 2-3 rok życia | pojawiają się proste zdania, dziecko wymawia samogłoski: ą, ę i spółgłoski: w, f, wi, fi, ś, ź, ć, dź, ń, l, li, k, g, ch, ki, gi, chi, j, ł, s, z, c, dz | |
| 4-5 rok życia | pojawia się głoska r , czasem głoski sz, ż, cz, dż | – mało mówi – mówi na wydechu – oddycha ustami zamiast nosem – ma wadę zgryzu – jąka się – ma niewyraźną mowę – podczas mówienia wsuwa język pomiędzy zęby – zamiast k, g mówi k, t |
| 5-6 rok życia | utrwalone są głoski: sz, ż, cz, dż | |
| 7 rok życia | opanowana jest technika mówienia |
Rodzicu! aby rozwój mowy twojego dziecka przebiegał prawidłowo należy:
– Jak najwcześniej nazywać wszystkie przedmioty, które są w otoczeniu dziecka.
– Jak najwcześniej zainteresować dziecko różnymi odgłosami.
– Zachęcać dziecko do mówienia, nawet jeśli mowa jest zaburzona.
– Powstrzymać się od uwag krytycznych na temat niedoskonałości mowy.
– Mówić do dziecka poprawnie pod względem gramatycznym, unikać spieszczeń.
– Słuchać co dziecko do nas mówi, ponieważ chętnie słuchane – chętnie mówi..
– Nie przestawiać dziecka leworęcznego na rękę prawą bez konsultacji z psychologiem.
– Uważnie obserwować proces kształtowania i rozwoju mowy dziecka, ze zwróceniem uwagi na stan uzębienia i zgryz.
– W przypadku nieprawidłowości w mówieniu skontaktować się ze specjalistą.
– Pamiętać, iż terapia logopedyczna nie polega tylko na przychodzeniu do logopedy, konieczne jest systematyczne i staranne wykonywanie w domu zalecanych przez terapeutę ćwiczeń.
Bibligrafia:
1.Elżbieta Maria Minczakiewicz: ,,Mowa-Rozwój-Zaburzenia-Terapia”, WSP Kraków; 1997
2.Małgorzata Dembińska: ,,Domowe zabawy logopedyczne”, WsiP; Warszawa 1994
3. Ewa Spałek, Celina Piechowicz-Kułakowska: ,,Jak pomóc dziecku z wadą wymowy”; IMPULS;1996
Małgorzata Kołpa – logopeda